Przesłanki:
– Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.
-Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
– Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
– W momencie złożenia wniosku dłużnik nie może prowadzić działalności gospodarczej.
Pomijając kwestie formalne kiedy opłaca się zrobić upadłość konsumencką. Jest to najlepsze rozwiązanie dla dłużnika który nie ma żadnego majątku, lub wartość majątku jest niższa niż wartość długów.
W pierwszym przypadku, dłużnik tylko zyskuje bo umarzane są zobowiązania i ustalany plan spłaty możliwy do zrealizowania przez dłużnika, gdzie w większości przypadków spłaca on niewielki ułamek swojego zobowiązania. Bywa też, że w uzasadnionych sytuacjach np. gdy dłużnikiem jest osobą poważnie chorą lub pozostająca na najniższej emeryturze, plan spłaty nie zostanie ustalony, a zobowiązania będą umorzone.
W drugim przypadku, gdy dłużnik ma nieruchomość lub inny wartościowy majątek i są prowadzone postępowania egzekucyjne zmierzające do jego sprzedaży, upadłość konsumencka też będzie rozwiązaniem najlepszym z kilku powodów. Mianowicie, pieniądze ze sprzedaży nieruchomości wejdą do masy upadłości, a dłużnik będzie mógł jeszcze uzyskać pieniądze ze sprzedaży. Mówi o tym art. 342a. ust.1 prawa upadłościowego: „Jeżeli upadły jest osobą fizyczną i w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.” Aby upadły mógł otrzymać kwotę na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych musi zamieszkiwać nieruchomość, która weszła w skład masy upadłości. Zamieszkiwanie oznacza rzeczywiste i stałe przebywanie w danym lokalu lub domu.
Kwota wypłacana jest na wniosek upadłego, jednorazowo przez syndyka. Upadłemu może być również przyznana zaliczka na poczet kwoty potrzebnej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pod warunkiem, że fundusze masy upadłości na to pozwalają, a lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny nie został jeszcze sprzedany.
W egzekucji komorniczej komornik sprzeda nieruchomość, w większości przypadków nie zaspokajając w całości roszczeń wierzycieli, a w upadłości konsumenckiej dłużnik mimo, że zostaje bez dachu nad głową ( jak w egzekucji komorniczej) to ma możliwość uzyskać środki na wynajęcie lokum i zaczęcie życia od nowa bez długów.
Składając wniosek o upadłość konsumencką należy pamiętać też które zobowiązania się nie umarzają w postępowaniu:
– zgodnie z art. 491 21 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe, nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Natomiast wszelkie zadłużenia z tytułu pożyczek w banku, parabanku, zobowiązań wobec ZUS, US, czy osób prywatnych ulegają umorzeniu.
