Upadłość konsumencka – czy mój dom zostanie sprzedany?

Ukończyłem wyższe studia na kierunku finanse i rachunkowość. Zajmowałem wysokie stanowiska i mógłbym zarabiać kilkanaście tysięcy miesięcznie. Jednak na skutek sytuacji rodzinnej, a mianowicie żona ode mnie odeszła, a dzieci nie chcą utrzymywać ze mną kontaktów popadłem w depresję i alkoholizm. Straciłem pracę, przestałem spłacać kredyty, zadłużenie rosło, a ja byłem bierny w tym. Koniec końców nie potrafię poradzić sobie z długami. Mam na siebie tylko nieruchomość, która jest warta może 500 tyś. złotych, a hipoteka jest na 700 tyś. Mam też inne długi z kredytów. Niestety nie potrafię sobie poradzić z tym stanem rzeczy i chciałbym skorzystać z upadłości konsumenckiej. Czy gdy dostanę już upadłość, to zostanie sprzedany mój dom? Nie mam się gdzie podziać, a na tą chwilę jeszcze nie pracuje. Leczę się na depresje, uczęszczam na spotkania anonimowych alkoholików i tak wygląda moje życie. Ile trwa postępowanie upadłościowe i ile mogę jeszcze mieszkać w moim domu?  Zadłużenia mam obecnie 2 miliony. Proszę o szczegółową odpowiedź.

Szanowny Panie, wniosek o upadłość konsumencką można złożyć drogą elektroniczną za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych działającego w ramach Portalu Rejestru Sądowych. Dostęp do portalu można uzyskać pod adresem: https://prs.ms.gov.pl/krz. Natomiast zgodnie z art. 4912 ust. 3 oraz art. 216aa Prawa upadłościowego, dłużnik może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości na formularzu z pominięciem systemu teleinformatycznego czyli na wydrukowanym, wypełnionym i podpisanym dotychczasowym papierowym formularzu złożonym w biurze podawczym sądu lub nadanym pocztą.

Od momentu złożenia wniosku do momentu otrzymania postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej może minąć do kilku miesięcy. W dużym miastach, typu Warszawa może to trwać szczególnie długo.  Po otrzymaniu upadłości konsumenckiej, postępowanie będzie prowadził syndyk, który obejmie majątek upadłego – zarząd nim, zabezpieczy go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem oraz przystąpi do jego likwidacji w sposób uregulowany w Prawie upadłościowym. Obowiązkiem syndyka jest też analiza czynności prawnych, które upadły dokonał w ciągu ostatniego roku przed ogłoszeniem upadłości, a mianowicie czy upadły sprzedał lub darował swój majątek lub w inny sposób nim rozporządził. Ma to na celu rozważenie, czy istnieją przesłanki określone w przepisach ustawy prawo upadłościowe dotyczące bezskuteczności czynności prawnych oraz w przepisach zawartych w kodeksie cywilnym dotyczących czynności prawnych dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli. Ponadto syndyk zobowiązany jest poinformować komorników, przed którymi prowadzone są przeciwko upadłemu postępowania egzekucyjne i wnioskować o ich zawieszenie z uwagi na ogłoszoną upadłość.

To co Pana interesuje to likwidacja majątku, a więc sprzedając nieruchomość syndyk wyznacza biegłego, który dokona opisu i oszacowania wartości nieruchomości. Następnie syndyk obwieszcza o sporządzeniu wyceny i opisu, a także informuje o możliwości składania zarzutów na dokonane oszacowanie. Sprzedaż powinna odbyć się na zasadach zatwierdzonych przez sędziego-komisarza. Sprzedaż nieruchomości następuje w drodze przetargu, aukcji lub z wolnej ręki w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego. Termin przetargu lub aukcji podlega ogłoszeniu w formie publicznego obwieszczenia – co najmniej na dwa tygodnie przed terminem posiedzenia wyznaczonego w celu ich przeprowadzenia. Tekst obwieszczenia powinien określać czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu, jak również wskazać sposób udostępnienia tych warunków. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści. Otwarcie i rozpoznanie ofert przez syndyka następuje w obecności przybyłych oferentów. Oferenci zgromadzeni na otwarciu ofert zobowiązani są okazać dowody tożsamości oraz dokumenty uprawniające do reprezentacji oferenta oraz posiadane pełnomocnictwa. Z pośród ofert spełniających warunki formalne, syndyk dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty. W przypadku, gdy tylko jedna oferta spełnia wymagane kryteria, syndyk dokonuje wyboru tego oferenta. Wybór oferenta podlega zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza w formie postanowienia. W przypadku, gdy z pośród złożonych ofert, więcej niż jedna oferta spełnia warunki konkursu ofert, syndyk zarządza przeprowadzenie aukcji (licytacji) wśród wszystkich obecnych oferentów, których oferty nie zostały odrzucone. Syndyk wybiera ofertę uczestnika licytacji i udziela przybicia, temu oferentowi, który w trakcie licytacji ustnej zaoferował najwyższą cenę. Trzecie powtórzenie oferowanej ceny jest równoznaczne z jej przybiciem.

Co do pytania, czy zostanie sprzedany Pana dom, to niestety zostanie, według powyższych procedur. Natomiast co do tego kiedy zostanie sprzedany, to może być to okres nawet do roku lub dłużej. Zdarza się też, że nieruchomość nie jest atrakcyjna dla kupujących i wtedy ten czas jeszcze bardziej się wydłuża, ze względu na brak oferentów.

Dla upadłego, którego nieruchomość jest sprzedana, bardzo korzystny jest art.  342a. ust.1 prawa upadłościowego : „Jeżeli upadły jest osobą fizyczną i w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.” Aby upadły mógł otrzymać kwotę na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych musi zamieszkiwać nieruchomość, która weszła w skład masy upadłości. Zamieszkiwanie oznacza rzeczywiste i stałe przebywanie w danym lokalu lub domu. W Pana przypadku kwota ta byłaby Panu przyznana. Kwota wypłacana jest na wniosek upadłego, jednorazowo przez syndyka. Upadłemu może być również przyznana zaliczka na poczet kwoty potrzebnej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pod warunkiem, że fundusze masy upadłości na to pozwalają, a lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny nie został jeszcze sprzedany.